top of page
dcdc-2.jpg

TEKNİK DOKÜMANLAR

Askeri ve Sivil Projelerde DC-DC Modül Seçimi ve Parametrelerin İncelenmesi​​​
 
Bu yazımızı okumadan herhangi bir DC-DC modül seçmeyiniz...
 
Bu yazımızda, sivil ve askeri sektörde en çok kullanılan ve kritik malzemelerden biri olan Tuğla (Brick) DC-DC modüllerin seçimi nasıl yapılır? Hangi parametrelere dikkat edilmelidir? Neden Kullanmalıyız? Neden kullanmamalıyız? gibi konulara değineceğiz. Bir sonraki yazımızda ise Tuğla (Brick) DC-DC modüllerde tasarım detaylarını paylaşacağız...

DC-DC Dönüştürücü Tuğla (Brick) Modüllere Genel Bakış
Temel olarak, daha küçük tuğlaların maliyeti büyük olanlardan daha ucuzdur, bu nedenle en uygun maliyetli güç çözümü, son sistem çalışırken masada en az kullanılmayan güç kapasitesini bırakan çözümdür. Maliyet bilincine sahip bir sistem tasarımcısı, güç kaynağı ile elektronik yük paketi arasında istenen ara yüzü sağlayacak en küçük tuğlayı ister ve bu her zaman uygun çıkış gücü veya çıkış akımını veren en küçük tuğla değildir.
 
1/8, 1/16 ve 1/32 standartlaştırılmış tuğla formatlarına yapışan DC / DC yalıtımlı güç dönüştürücüler, ticari kullanıma hazır (COTS: commercial-off-the-shelf), modüler izole güç kaynağı arayan tasarım mühendislerine, PCB montajı için bir dizi avantaj sunar.
 
Bu arada; 1/32 tuğlalar(bricks), üretim cihazları olarak olgunlaştıkça ve verimlilikte istikrarlı bir gelişme gösterdikçe izole edilmiş, PCB’ ye monte pazarın büyük bir kısmına hakim olma potansiyeline sahiptir.
 
Piyasa Gözlemi
 Güç kaynağı teknolojisindeki gelişmeler, özellikle MOSFET anahtarlarının verimliliğindeki gelişmeler, tedarikçilerin tuğlanın “güç yoğunluğunu” (güç / hacim) iyileştirmesine olanak sağlamıştır. İlk dolu tuğlalar (full bricks) belki 50 W sağlayabiliyordu. Şu an; tam tuğla (Full Brick) modüller, 1000W veya daha fazlasına kadar taşınmıştır. Günümüzde 1/8 tuğla 200 W' dan fazla, 1/16 tuğla 100 W'a kadar üretebilir ve hatta 1/32 cihaz 30 W çıkışa yaklaşmıştır.
 
Sistem maliyet / güç iyileştirmesinde önemli bir adım, çoklu voltaj sistemlerinde giriş-çıkış izolasyonunu merkezileştirerek ve yerel olarak voltaj regülasyonunu en uygun maliyetli formatta sağlayarak atıldı.
 
Tuğla (Brick) Nedir?
 Tuğla / Brick, bir güç yönetim sistemi bileşeni olarak hizmet vermesi amaçlanan standartlaştırılmış fiziksel özelliklere (esas olarak ayak izine (footprint)) sahip bir DC-DC dönüştürme modülüdür. Bir tuğla/brick, voltaj seviyesi değişimi ve düzenleme sağlar. Ayrıca, bir miktar dalgalanma ve gürültü azaltma sağlar ancak ek harici bileşenler olmadan genellikle tatmin edici düzeyde değildir. Toplam güç çözümünü optimize etmek için termal yönetim, izolasyon, EMI, güç kontrolü, sıralama, arıza koruması ve bazı durumlarda operasyonel izleme dengelenir.
 
Bir tasarımcı, güç kaynağı tasarımı hakkında derinlemesine bilgi sahibi olmak zorunda kalmadan kendi PCB’ sine yüksek güçlü bir kompakt tuğla ekleyebilir.
 
Tuğla (Brick) formatında bir DC / DC izole dönüştürücü, yerleşik kullanıma uygun, bağımsız, izole edilmiş bir besleme modülüdür. Tuğla tipik olarak, MOSFET anahtarları, enerji depolama bileşenleri ve anahtarlama kontrolörü dahil bir anahtarlamalı güç kaynağı için gereken tüm bileşenleri (filtre devreleri dışında) içerir.
 
Bir tuğla seçerek, bir mühendisin güç kaynağı tasarımını değiştirmenin karmaşıklığı hakkında endişelenmesine gerek kalmaz. Tedarikçi, birimin en iyi şekilde çalışmasını sağlamak için tüm işi yapmıştır.
 
DOSA (Distributed-power Open Systems Alliance: Dağıtılmış-güç Açık Sistemler Birliği) Nedir?
 15 güç komponenti üreticisinden oluşan bir endüstri kuruluşu olan Dağıtılmış Güç Açık Sistemler Birliği (DOSA: Distributed-power Open Systems Alliance), "ayak izleri(footprint)" ve "pin çıkışları" gibi özellikleri tanımladığı için, tasarımcı ne kadar alan tahsis edeceğini ve tuğlayı devrenin geri kalanına nasıl bağlayacağını önceden bilir.
 
İttifakın üyeleri arasında GE, CUI , Delta , Emerson Network Power , FDK , Murata , Power-One ve TDK-Lambda gibi bazı üretici firmalar bulunmaktadır. Üyelik, her nitelikli DC / DC dönüştürücü üreticisine açıktır. İttifak standartları bilgileri, erken ürün duyuruları ve DOSA web sitesi aracılığıyla piyasa ve üye olmayanlarla paylaşılır. Pin ler arası uyumluluk ve bağımsız alternatif kaynaklar, grubun birincil ilkeleridir ve üye ürünler, DOSA işaretini taşımak için ittifak standartlarını karşılamalıdır.
 
Bir DC / DC Voltaj Dönüştürücünün (Güç Modülü) Seçiminde Önemli Parametreler
Bir güç modülü seçerken göz önünde bulundurulması gereken birkaç faktör vardır. Gereksinimler esas olarak uygulama tarafından belirlenir, yani besleme tarafı, yük tarafı ve ortam koşulları.
 
 Seçim için önemli noktalar:
 
1) Giriş Çalışma Gerilimi Aralığı
2) Çıkış Çalışma Voltaj Aralığı
3) Çıkış Akımı / Gücü
4) Ortam Sıcaklığı
5) Depolama Sıcaklığı
6) Termal Sapma (Thermal derating)
7) Termal Soğutma ve Soğutucu Konuları (Thermal Cooling and Heatsinking Issues)
8) Paket Tipi
9) EMC
10) Çıkış Dalgalanması (Output ripple)
11) Anahtarlama Frekansı
12) Verimlilik
13) MTBF (Mean Time Between Failure/ Ortalama Arızalanma Süresi)
14) Modülü Uzaktan Açma/Kapama (Remote On/OFF)
15) İzolasyon Voltajı
16) Maliyet
17) Karşıladığı standartlar
18) Komponent Kalitesi (Component Quality)
19) Simülasyon ve Simülasyon Modeli (Simulation and Simulation Model)
20) PCB Detayları (PCB Details)
21) Raf Ömrü (Shelf life)
22) Test
23) Seçenekler (Ek fonksiyonlar; Senkronizasyon, paralel ve seri kullanım vb.)
 
 Giriş Çalışma Gerilimi Aralığı
 Sisteminizin giriş çalışma voltaj aralığı ilk başta verilmesi gereken bir kavramdır. Bu yüzden dikkatlice seçilmelidir. Mümkünse istenen giriş çalışma voltaj aralığının %20 altında olan bir modül seçmeniz, projenin ileri safhalarında ekleme çıkarma yapıldığında, sizi güvenli bölgede tutacaktır.
 
Piller gibi bazı güç kaynakları zamanla bozulabilir. Anahtarlama güç kaynağınız, çok çeşitli sistem koşullarınızda kararlı bir çıkış sağlamak için bozulmayı kaldırabilmelidir. Bu nedenle, güç kaynağınızı tasarlarken giriş aralığınızı ve çalışma koşullarınızı anlamak önemlidir.
 
Genel uygulamalar için aşağıdaki; 2: 1 giriş voltaj aralığı için DC-DC dönüştürücüler önerilir;

- 5V (4.5-9V),
- 12V (9-18V),
- 24V (18-36V)
- 48V (36-75V)

 
Daha yüksek çıkış voltajı gereksinimi olan uygulamalar için 4: 1 giriş voltaj aralığı olan DC-DC dönüştürücüler önerilir;
Bu uygulamalar arasında, bunlarla sınırlı olmamak üzere, endüstriyel veri yolu güç kaynağı (24V), iletişim veri yolu güç kaynağı (48V), demiryolu güç kaynağı (110V), trafo doğrultucu çıkışı (220V), her türlü pil (lityum piller, kuru piller vb.) bulunur. 

- 24V (9-36V),
- 48V (18-75V)
- 110V (40-160V) 

Tüm uygulamalarda kullanım için 8: 1 giriş voltaj aralığı olan DC-DC dönüştürücüler önerilir;

Projelerde, farklı besleme seviyeleri için ayrı ayrı DC-DC dönüştürücü tipleri kullanmak yerine, 8:1 gibi geniş giriş gerilimi aralığına sahip, aynı mekanik ve elektriksel arayüze oturan tek bir modül ailesinin tercih edilmesi daha rasyonel ve sürdürülebilir bir yaklaşımdır.
 
Geniş aralıklı (örneğin 9–72 VDC sınıfı) dönüştürücüler kullanıldığında, aynı sistem içinde 24 V, 48 V, raylı sistem 72 V, savunma uygulamaları 24V veya 28 V veya endüstriyel 36 V hatları veya -48VDC telekom uygulamaları için farklı ürün envanteri tutma zorunluluğu ortadan kalkar; böylece proje boyunca tekil parça sayısı azalır ve tedarik zinciri sadeleşir.
 
Aynı referans modülün birden fazla yerde kullanılması, adet arttıkça birim maliyetin düşmesine imkân verir; üreticiyle daha avantajlı fiyat pazarlığı yapılabilir ve stok yönetimi kolaylaşır.
 
Daha önemlisi, mühendislik ekibi, saha ve çevresel testlerini tamamladığı, davranışını bildiği, koruma fonksiyonlarını doğruladığı bir DC-DC modülü tekrarlı biçimde kullanacağı için, proje ortasında gerilim toleransları, EMC davranışı, kısa devre/overload tepki süreleri veya termal performansla ilgili “sonradan çıkan” sürprizlerle karşılaşma ihtimali ciddi biçimde azalır. Bu yaklaşım, özellikle askeri, raylı sistemler, endüstriyel otomasyon ve enerji elektroniği projelerinde tasarım standardizasyonu, bakım kolaylığı ve uzun dönemli ürün yaşam döngüsü yönetimi açısından belirgin üstünlük sağlar.

- 12V (9 - 75V),
- 15V (9 - 75V),
- 24V (9 - 75V),
- 28V (9 - 75V),
- 36V (9 - 75V),
- 48V (9 - 75V),
- 56V (9 - 75V),
- 72V
(9 - 75V),
ATQ150-WH36 serisi Yarım Tuğla (Half Brick) DC-DC çeviricilerimiz; 
9-18VDC, 9-36VDC, 18-36VDC, 18-75VDC, 36-72VDC vb. giriş voltaj aralıklarına sahip diğer alternatif ürünlerin tümünün voltaj aralığını kapsadığından, ürünümüz hepsinin giriş voltaj aralığı yerine kullanılabilir. 
Modülümüz, izole ve 150W çıkış gücü sağlamaktadır. 12VDC, 15VDC, 24VDC, 28VDC, 36VDC, 48VDC ve 56VDC, 72VDC nominal girişler için esnek tek bir çözüm sunarak bu modülleri özellikle pil, araç, telekom, güneş paneli, otomotiv, askeri, mobil  vb.  uygulamalar için uygun hale getirir.

"ATQ150-WH36S24" 9-75VDC giriş voltaj aralığına sahip izole 150W DC-DC modülümüzü incelemek ve/veya satın almak için tıklayınız....

Çıkış Çalışma Voltaj Aralığı
 Sisteminizin çıkış çalışma voltaj aralığı ilk başta verilmesi gereken bir kavramdır. Bu yüzden dikkatlice seçilmelidir. Modüllerde, çıkış voltajı genellikle +%10, -%20 şeklinde ayarlanabilir olmaktadır. Mümkünse istenen çalışma aralığından daha alt ve üst değerlerde çalışan modüller seçilmesi ileride avantaj olabilir.
 
Çıkış Akımı / Gücü
 Çıkış gücü çok önemli bir parametredir. Çıkış gücüne karar verirken genelde çekilecek güçten %50 daha fazla güç verebilen modüller seçmek daha iyi bir yaklaşım tarzıdır. Çoğu durumda eklenecek özellikler veya ek modüller yüzünden çoğu zaman güç modülünün sınır güçte çalışması gerekmektedir. Bu da modülün gereksiz yere ısınmasına veya bozulmasına veya ömrünün azalmasına neden olduğu aşikardır.
 
Anahtarlamalı DC-DC çeviricilerin çıkışında gereken voltaj ve nominal akım, tasarımda veya üründe dikkate alınması gereken en belirgin faktördür. DC-DC çevirici ilgili çıkış değerlerini mutlaka sağlamalıdır.
 
Sistem bazında ve PCB bazında güç blok diyagramları çizerek girişe doğru gelecek şekilde güç haritasının çıkarılması çok önemlidir.
 
Çıkış akımı, yük onaylandıktan sonra belirlenebilir. Yük akımı gücü belirler ve konvertörün güvenilirliğini ve fiyatını etkiler.
 
Konvertörün/Çeviricinin ortam sıcaklığında gücünün %30 - % 80'i oranında kullanılması önerilir.
 
Yüksek sıcaklık veya düşük sıcaklık ortamında, değer kaybı dikkate alınmalıdır.
 
Doğru bir çıkış akımının seçilmesi, başarılı bir tasarımda anahtar faktörlerden biridir. Uygun olmayan akım, daha düşük güvenilirliğe ve yüksek maliyete yol açacaktır.
 
Yüksek sıcaklık ve zayıf ısı dağılımı durumunda, dönüştürücü en az % 30 -% 40 değer kaybı kullanılmalıdır ve daha büyük olanı daha iyidir.
 
Konvertörün uzun süre 70°C' nin üzerindeki yüksek sıcaklıklarda kullanılması gerektiğinden, daha fazla bilgi için lütfen satış departmanımızla iletişime geçin.
 
Ortam sıcaklığı (Ambient temperature)
 Cihaz kutusunun büyüklüğü, termal gereksinimler, soğutucu kullanımı gibi parametrelerden dolayı, çok küçük tuğla (brick) seçimi veya sınırda sağlanan gereksinimler veren tuğlalı bir modül, size ileride sorun çıkarabilecektir. Bu yüzden bu konu da dikkatle ele alınmalıdır.
 
Komponentin çalışma sıcaklığı aralığı daha fazla dikkate alınmalıdır. Elektrolitik kapasitörler düşük sıcaklık aralığında sınırlıdır ve aşırı sıcaklıklarda kapasitans önemli ölçüde değişir.
 
Depolama sıcaklığı (Ambient temperature)
Bu parametre başlangıçta gereksinimlerle sağlanan bir parametredir. Dolayısıyla bu parametreleri sağlayan bir malzeme seçilmesi yeterlidir.
 
Termal sapma (Thermal derating)
 Güç modüllerinde genellikle 100C’ ye kadar neredeyse hiç termal değer kaybı yoktur ve
bu tuğla yapısının bir niteliğidir (Şekil 1). Bu, maksimum çıkış akımının harici bir soğutucu olmadan maksimum ortam sıcaklığında sağlanabileceği anlamına gelir.
dcdc-5.jpg
Şekil 1: Termal değer kaybı alma

Bir dc-dc dönüştürücü perspektifinden, hava sıcaklığı yaklaşık 25 °C'nin üzerine çıktığında veya modülden (varsa) daha fazla dağılım gerektiğinde veya her ikisinin bir kombinasyonu olduğunda hava akış hızlarını artırmak için soğutma fanları gereklidir. Bu durumda soğutucu veya fan gereksinimi ortaya çıkmaktadır.
 
Doğal olarak dolaşan 20 °C hava ile (zorunlu hava akışı yok) maksimum nominal çıkış gücünde beklenen kaybı temsil ederler.
 
Termal Soğutma ve Soğutucu Konuları (Thermal Cooling and Heatsinking Issues)
Özellikle çalışma esnasında modülden çevresine ısı transferini planlama ihtiyacı gibi, belirgin olmayabilecek incelikler vardır. Bu, özellikle daha küçük boyutlu (1/8, 1/16 ve 1/32) tuğlalar için geçerlidir. Bu modüllere, devre tasarımı marjlarına, hareketli havaya ısı aktarımına (soğutucular takılı olsun veya olmasın) ve giriş / çıkış pinlerinden ana devre kartına ısı akışına dayalı olarak güç çıkışı derecelendirmeleri verilir.
 
Termal olarak iletken bir ana PCB veya tuğlaya bağlı bir soğutucu olmadığında, standart tuğlalar, gelişmiş hava akışı veya nominal bir sıcaklık ortamlarında azaltılmış çıkış değerleriyle kullanılır.
 
Genellikle belirtilen çıkış gücü, en iyi sıcaklık koşullarında bileşene sağlanan en iyi soğutucuyu temel alır. Ancak gerçek şu ki, hedef uygulamadaki yükün gerektirdiği güçte, sıcaklık muhtemelen odadan daha yüksek olacaktır. Ürününüz bir paketin içine girerse, hava akışı sınırlanır. Uygulamanız bir kutunun ortasında konuşlandırılacaksa, her şeyin mutlak maksimum değerlerin altında kaldığından emin olmanız gerekir. Yeterli termal stratejiler ve gerektiğinde soğutma için plan yapılmalıdır.
 
Harici bir soğutucu kullanılıyorsa, ısı akışını mekanik ekibinizle değerlendirmek daha iyidir. Bu aynı zamanda, doğrudan muhafaza içinde veya başka bir yapısal destek gibi alternatif soğutucu yolları bulma tartışmasını da açar. Bazı soğutucular, termal bileşik, izolatör veya vida desteği gibi ek işçilik gerektirirken, bazı soğutucular otomatik montaj için tasarlanmıştır. Olası bir alternatif, ısıyı serbest bırakmak için aynı baskılı devre kartını (PCB) kullanmaktır.

Paket Tipi
Paket tipi cihaz ebatını ve ısıl durumları etkilediğinden önemli bir parametredir. Paket tipiyle beraber soğutucu seçeneği de hemen değerlendirilmelidir.
 
Olağandışı bir durum olmasa da bu, standart tuğlaları kullanırken maliyet ve alan gereksinimleri ekler. Kullanıcılar tuğlaları seçerken bu faktörleri göz önünde bulundurmalıdır, özellikle yeni 1/32 tuğla gibi daha küçük boyutlarda üretici tarafından harici bileşenler için önerilen "kart / PCB" alanı modülünkini aşabilir.
 
Açık çerçeve dönüştürücü (Open frame converter) modüllerin uygun maliyetli olması, çok sayıda kullanılmayan "çıkış" kapasitesi olmadan güvenilir bir şekilde yeterli regüle edilmiş gücü sağlayacak bir modül boyutunun seçimine bağlıdır.
 
Farklı paketlere sahip aynı parça numarası, farklı termal yetenekler sunarak farklı çıkış kapasitelerine yol açacaktır. Farklı paketlerin farklı ısıl direnci vardır ve bazı paketler ısıl salınımı işlemede diğerlerinden daha iyidir. Bileşen paketi seçiminde alan önemlidir, ancak üretim kolaylığı, genel hava akışı konuları ve kart yerleşimi de önemlidir.
 
Kompakt tasarım (sınırlı alan veya ayak izi(footprint) nedeniyle), termal ısının ekipmanın diğer bölümlerini etkilemeden doğru şekilde salınacağına dair iyi bir değerlendirme gerektirir. Çünkü bu yaklaşım; ultra düşük gürültü devrelerinde, yüksek performanslı sistemlerde, optik devreler gibi düşük gürültü gereksinimi olan yerlerde kritik öneme sahiptir.
dcdc-6.jpg
Tablo-1, standart tuğla (brick) modüllerin göreceli ayak izlerini (footprint) ve tipik güç kaybı dağılım miktarını göstermektedir.
 
Alan kısıtlamaları nedeniyle filtre bileşenlerini dahil etme zorluğu nedeniyle topoloji özellikle 1/16 ve 1/32 boyutlarında önemlidir.
 
EMC
Modül seçiminde dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli nokta EMC' dir. Çoğu DC / DC voltaj dönüştürücüsünde, paraziti azaltmak için entegre parazit önleyici bileşenler bulunur, ancak ayrıca ilgili EMC standartlarına uymak için harici filtreler gerekebilir. Örneğin, iletilen gürültü, girişteki bir LC filtresi ile kısa sürede ortadan kaldırılabilir.
 
Tuğlalar/Bricks, tam potansiyellerinde çalışmak için harici sistem bileşenlerine ihtiyaç duyar. Tasarımcılar, giriş ve çıkış filtresi gereksinimlerini ve termal özellikleri değerlendirerek farklı boyut ve üreticiye sahip tuğlaların uyguladığı sistem maliyet etkisini yönetebilir.
 
Bir modül üreticisinin bakış açısına göre, her zamankinden daha yüksek güç yoğunluklu dönüştürücüleri geliştirmek, dahili filtreleme ve sistem düzeyinde filtreleme arasında bir değiş tokuşu içerir. Örneğin, çıkış voltajı dalgalanması, tuğlanın ve bulunduğu pcb nin ortak bir sorumluluğu haline gelir. Genellikle, belirli bir tuğla için çıkış dalgalanması, ana devre kartına eklenmiş harici kapasitörler ile üretici tarafından belirlenir.
 
Modülün giriş tarafında, tipik olarak FCC Bölüm 15 veya EN55022, MIL-STD-461, MIL-STD-704 ve DO-160 kapsamında kabul edilebilir bir gürültü seviyesi elde etmek için belirtilen "harici filtreleme" ile benzer bir durum mevcuttur.
 
Bazı tuğlalar, özellikle anahtarlama gürültüsünü azaltmak için dahili filtre bileşenleri içerirken, diğerleri yalnızca, aksi takdirde kullanıcının sisteminde dolaşarak hasara neden olacak ac akımını atlamak için bir kapasitör içerir.
 
Daha küçük tuğla boyutlarında, giriş tarafı gürültü filtreleme genellikle modülden kaldırılır ve tüm EMI yükü sistem ana kartına aktarılır. Öğrenilebiliyorsa; dönüştürücü topolojisinin seçimi, giriş gürültüsü ve çıkış dalgalanması söz konusu olduğunda önemlidir.
 
Tuğlanın ve daha küçük türevlerinin belki de en büyük avantajı, modülün önceden tanımlanmış bir ayak izi içinde yer alması ve önceden belirlenmiş bir form faktörüne bağlı olmasıdır. Bu, mühendisin giriş voltajını, çıkış voltajlarını ve güç gereksinimlerini belirledikten sonra, mühendisin tam olarak ne kadar büyük olduğunu ve pin çıkışlarının konfigürasyonunun ne olacağını bilerek ihtiyaçlarını karşılayan cihazı seçebileceği anlamına gelir. Daha da iyisi, başka bir üreticiden daha iyi veya daha ucuz bir ürün tasarım döngüsünün sonlarında ortaya çıkarılırsa, devreyi veya kartı değiştirmeye kesinlikle gerek kalmadan değiştirilebilir.

Çıkış dalgalanması(Output ripple)
 Bir DC / DC voltaj dönüştürücünün çıkış tarafının tanımında, dalgalı voltaj, DC voltajına eklenen bir AC voltajı, çok önemli bir parametredir. Düşük bir dalgalanma voltajı gereklidir, örn. A / D dönüştürücüler, FPGA' lar ve CPU' lar gibi hassas yükler sağlamak için. Örneğin, 2 A / 5 Vout güç modülü için çıkış voltajı dalgalanması <10 mVpp'dir (Şekil 2)
dcdc-7.jpg
Şekil 2: 5 V değerinde çıkış voltajı dalgalanması
Anahtarlama Frekansı
Anahtarlama frekansı EMC’ yi etkileyen çok önemli bir faktördür. Yüksek anahtarlama frekansında çalışan bir dc-dc modülün emi olarak daha fazla yayınım yapacağı aşikardır.
 
Anahtarlama frekansı bir sorun olabilir ve bu bileşeni sisteminizin geri kalanıyla test etmek, ek filtrelemeye veya soğutucuya ihtiyacınız olup olmadığını veya farklı bir parça kullanmanız gerekip gerekmediğini size söyleyecektir.
 
Gördüğünüz gibi, Tablo 2'de gösterildiği gibi anahtarlama frekansının verimlilik üzerindeki etkileri açıktır.
dcdc-8.jpg
Tablo-2: Anahtarlama frekansı ve özellikler arasındaki ilişkiler
 
İki model ile maksimum verimlilikte elektrik akımı değerleri farklıdır. Bunun nedeni, anahtarlama frekansları farklıysa, uygun endüktans değerleri de farklıdır.

Verimlilik
Bir DC / DC dönüştürücü seçiminde en önemli hususlar yüksek verimlilik ve düşük güç kayıplarıdır. Verimlilik genellikle %85 ten büyüktür. Verimlilik eğrisi, bkz. Veri sayfası (Datasheet), önemli bir rol oynar ve grafikte gösterildiği gibi (Şekil 4), optimum çalışma noktası çoğunlukla çıkış akımının orta aralık alanında bulunur (kırmızı kutu). Güç modülünden çok az güç alınırsa, verimsiz kesintili (discontinuous) modda çalışır. Çıkış gücü performans sınırına çok yakınsa, verimlilik düşer ve bu da ısı yönetimini etkiler.
dcdc-9.jpg
Şekil 4: Verimlilik inceleme
 
MTBF (Mean Time Between Failure/ Ortalama Arızalanma Süresi)
Çoğu askeri projede bu değer bilinmelidir. Çünkü askeri cihazlarının kabaca ömürlerinin bilinmesi gerekmektedir.

Modülü Uzaktan Açma/Kapama (Remote On/OFF)
Çoğu modülde iki tip açma/kapama yöntemi vardır. Negatif lojik veya pozitif lojik olmasına dikkat ediniz. Kullandığınız MCU’ daki açma/kapama sinyali yazılımcıyla konuşarak eklenmelidir.

İzolasyon Voltajı
İzolasyon, sahip olunması gereken iyi bir özelliktir, ancak her zaman gerekli değildir. Önceki bir aşamaya entegre edilmişse, aynı sistem içinde izole edilmiş bir ac-dc dönüştürücü olabilir, bu nedenle yalıtım o devrede uygulanmıştır. Veya sistem batarya bazlı olabilir ve izolasyona gerek yoktur.
 
İzole edilmiş anahtarlama güç kaynakları daha karmaşık ve pahalıdır, ancak gerekliyse öyle olsun. İzolasyonsuz ac hat voltajının güvenlik ve düzenleme sorunlarına yol açabileceğini unutmayın. DC ile çalışan sistemler durumunda bile, "topraklama döngüleri (ground loops)" tasarım ekibine derin baş ağrıları getirecektir ve izolasyon bilinmeyeni çözmek için iyi bir çözümdür.
 
Giriş ve çıkış arasına izolasyon eklemek, temel döngüleri keser, parazit kaynağını ortadan kaldırır ve uygulamayı geçici hasarlara karşı koruyarak sistem güvenilirliğini artırır. Güç kaynağı geri besleme etkilerinin ortadan kaldırılması, DC / DC dönüştürücü korumasının önemli bir yönüdür. Örneğin, ağır hizmet tipi bir DC motor hız kontrolörü düşünün. Hız denetleyici devresi, motor hızını düzgün bir şekilde düzenlemek için kararlı, gürültüsüz bir beslemeye ihtiyaç duyar, ancak motor tarafından çekilen yüksek DC akımları, titreme veya kararsızlığa neden olacak şekilde hız denetleyicisi düzenleme devresine geri beslenebilecek önemli voltaj geçişleri oluşturabilir. İzole edilmiş bir DC / DC dönüştürücü, hız kontrol devresine yalnızca kararlı bir düşük gürültü kaynağı sağlamakla kalmaz.
Bununla birlikte, bir DC / DC dönüştürücü, diğer herhangi bir elektronik devrede olduğu gibi voltaj, akım ve sıcaklık sınırları dışında kullanıldığında arızaya sadece duyarlı olan elektronik bileşenlerden de yapılmıştır.
 
İzolasyon, dönüştürücünün giriş ve çıkışını tamamen birbirinden ayrı kılar (ayrı toprak bağlantısı).Endüstriyel veri yolu sistemindeki döngünün direncinin artmasına yardımcı olur, analog devrede ve hibrit devrede dijital devrede gürültüyü izole eder ve çok voltajlı güç sistemindeki voltajları dönüştürerek zorlu ortamlarda (yıldırım, ark paraziti) güvenli bir şekilde izolasyon sağlar.Çift çıkışlı dönüştürücüler için, öncelikle izolasyon gerekip gerekmediğini onaylamalı ve ardından çift izolasyon ve çift çıkış sunan bir dönüştürücü seçmelidir.

Maliyet
Maliyet en önemli parametredir. Fiyat performans oranı iyi değerlendirilmelidir.
 
Karşıladığı Standartlar
Bazı COTs ürünler askeri standartlarda olan şok, titreşim, MIL-STD standartlarını da sağlayabilir. Burada da yine fiyat performans oranı iyi değerlendirilmelidir.
 
Komponent Kalitesi (Component Quality)
Tuğlanın seçimi yapılırken kullanılacak olan yan elemanların seçiminin çok iyi yapılması gerekmektedir. Bileşenlerin kalitesi, anahtarlama regülatörü performansında önemli bir rol oynar. Değerlere ek olarak diğer parametreler de doğru olmalıdır.
 
Mesela; komponent çalışma sıcaklığı aralığı daha fazla dikkate alınmalıdır. Bunu neden söylüyorum? Çünkü; elektrolitik kapasitörler düşük sıcaklık aralığında sınırlıdır ve aşırı sıcaklıklarda kapasitans önemli ölçüde değişir. Kapasitörler ayrıca kapasitans değerlerini sıcaklık ve frekansın bir fonksiyonu olarak değiştirirler, bu nedenle doğru tip ve kalite doğru çalışma için çok önemlidir. Aynı üreticiden bile benzer kondansatör değerleri farklı özelliklere ve fiyatlara sahip olabilir.
 
Örneğin; yine aynı endüktans değerine sahip indüktörler farklı doygunluğa sahip olabilir. İndüktör doygunluğu, cihazın manyetik karakteristiğinin kabiliyetini aşan bir şekilde gerilmesi ve cihazın gerekli indüktör gibi davranmamasıdır.
 
Kaynak empedansı son derece önemlidir. Bir anahtarlama regülatörünün girişindeki bir miktar endüktans, anahtarlamalı güç kaynağından kaynağa akım artışlarının ayrılmasına yardımcı olabilir. Ancak bazı durumlarda, giriş voltajında ​​bir miktar çınlamaya ve ani yükselmelere neden olabilir. Her dc-dc dönüştürücü yongası, minimumdan maksimuma kadar çeşitli kabul edilebilir değerlere sahip belirli bir bileşen kombinasyonuyla çalışmak üzere tasarlanmıştır; bu nedenle, olası sınırlamaları doğrulamak için veri sayfasının incelenmesi gerekir. Tüm hesaplamaları elektronik tablolarda yapmak ve tüm bileşen değerleri için bir aralığa (minimum ve maksimum) sahip olmak her zaman iyidir.
 
Yetersiz bir bileşen seçimi ürün sertifikasyonunu tehlikeye atabilir. Güç kaynaklarını değiştirmek, elektromanyetik parazitin (EMI) sorun olabileceği bir noktaya kadar çok gürültülü olma eğilimindedir.
 
Korumalı indüktörler ve yüksek kaliteli kapasitörler kullanmak, sistemde bulunan gürültü miktarını en aza indirebilir.
 
Kapasitörün eşdeğer seri direnci (ESR), devre kararlılığında ve performansında rol oynar. Bazı yapılandırmalar belirli bir ESR gerektirebilir, bu nedenle her zaman düşük ESR istemezsiniz. Giriş ve çıkış kapasitansına özellikle dikkat edin.
 
Giriş kapasitörleri, RMS dalgalanma akımını toplu kapasitörlerin kaldırabileceği bir seviyeye düşürmek için dönüştürücünün girişinde görülen dalgalı voltaj genliğini azaltır. Seramik kapasitörler, dalgalanma voltaj genliğini azaltmak için gereken son derece düşük ESR'ye sahiptir. Bu nedenle, bunları anahtar dönüştürücü girişine yakın yerleştirmek önemlidir. Dönüştürücü anahtarlarken, giriş kaynağından akım darbeleri çekmesi gerekir. Ek bir elektrolitik veya tantal kapasitör, yüke yeterli enerji sağlanmasına yardımcı olacaktır.
 
Çıkış kondansatörü, çıkıştaki dalgalanmaları filtreler ve en aza indirir. Bu, kondansatörün ESR'sinin bir fonksiyonudur ve regülatör döngü stabilitesini de etkileyebilir. Kaliteli kapasitörler belirli bir ESR'ye sahip olacaktır. Genel amaçlı elektrolitik kapasitörler yalnızca 120 Hz'de ESR belirtir, ancak yüksek frekanslı kapasitörler, 20 kHz ila 100 kHz gibi daha yüksek bir frekansta ESR garantili olacaktır. ESR, düşük çalışma sıcaklıklarında artacak ve çıkış dalgalanma voltajı buna göre artacaktır. Tipik bir alüminyum elektrolitiğin ESR'si –40 ° C'de 40 kat artabilir, bu nedenle düşük sıcaklık uygulamalarında elektrolitik kullanımını iyice değerlendirin.
 
Çıkış kapasitörünün kaldırabileceği dalgalanma akımı da dikkate alınmalıdır. Bu akım, güç kayıpları nedeniyle kapasitörün içindeki iç sıcaklığı artırır, bu nedenle kapasitörün dalgalı akımını doğrulamayı ihmal etmek piroteknik sonuçlar doğurabilir. Yani; ısı, ışık, gaz, duman ve/veya ses üretmek için bağımsız olarak kendinden kimyasal reaksiyonlar ortaya çıkabilir. Paralel kondansatörler, ESR ve RMS mevcut işleme gereksinimlerini karşılamak için kullanılabilir.
 
Bazı tuğla DC-DC güç modülleri, bileşen sertifikaları gerektirebilir. Tasarımınızın hedeflediğiniz standartla tutarlı olması için hangi parçanın test edilmesi gerektiğini ve nasıl test edileceğini bildiğinizden emin olun.
 
Simülasyon ve Simülasyon Modeli (Simulation and Simulation Model)
Tuğla DC-DC modülünüzün spice modeli varsa, tüm devrenizi simüle ederek, nihai voltaj ve yükleme koşulları keşfedilebilir. Gerilim ve akım dalga formları, geçici akımları ve dalgalanmaları doğrulamak için gözden geçirilebilirsiniz. Spice modeli yoksa ideal bir dc-dc modül kullanıp çevre elemanlarının simülasyonunu yapmanız daha sonra yaşayacağınız sürpriz hataların önüne geçecektir.
 
Tasarımın ihtiyaç duyulan zamanda gereken çıkış geriliminde, çıkış akımını işleyebildiğini doğrulamak için bir simülasyon çalıştırmak her zaman ihtiyatlı bir yaklaşımdır. Bileşenin varyasyonlarının frekans, yük ve sıcaklık değişimlerine göre nasıl performans gösterdiğini bilmek önemlidir. Bazı tuğlanın ve çevre elemanlarının dinamik doğası nedeniyle, en kötü durumları aşırı yükte değil, ikisinin arasında bir yerde olabilir. Güç kaynağınızı hedef devrenizdeki tüm olası varyasyonlar için test etmek önemlidir. En kötü durum simülasyonları, tasarımcıların hangi bileşenlerin tasarımı daha önemli etkileyebileceğini keşfetmelerine ve diğer sorunları belirlemelerine olanak tanır.
 
Simülasyon için vakit yoksa en azından tuğla çok önceden sipariş edilip satın alındıktan sonra hemen üzerinde en kötü durum senaryoları denenmelidir.
 
Herhangi bir uygulamadan önce, tüm çalışma sıcaklığı aralığı boyunca doğru çalışmayı simüle edin. Spice ile simülasyonlar, farklı bileşen tolerans varyasyonları altında performansı belirlemek için Monte Carlo analizini veya en kötü durum analizini çalıştırmamızı sağlar. Yük durumunu değiştirmek için de kullanılabilir.
 
Çok değişik firmaların örneğin; Linear Technologies'in LTSpice, Texas Instruments (TI)' in, TINA ve Webench' i , Power Integration firmasının PI Expert programları sunulmaktadır. Ve diğer tedarikçilerin de simülasyonu, seçimi ve bileşen değerlendirmesini basitleştirmek için çeşitli araçları vardır. Bunları kullanmaya gayret gösterin.
 
Herhangi bir bileşende olduğu gibi, anahtarlama güç bileşenlerinin sıcaklık aralıklarının üzerinde bir değer kaybı faktörü vardır. Cihazınızın ihtiyaç duyduğu güç çıkışını tahmin etmek için daha kötü durumu kullanın. Frekans aralığındaki güç bileşenlerini karakterize etmek, EMI performansı hakkında bazı yanıtlar sağlayabilir.
 
Simülasyonlarınızı en kötü durum senaryolarıyla çalıştırın ve çeşitli yük varyasyonlarıyla sıcaklık ve tolerans aralığında iyi performans göstereceklerinden emin olmak için bileşenlerin toleranslarını doğrulayın. Farklı bileşenlerle simülasyon, çok çeşitli alternatifler sağlayabilir, maliyet kararları için daha iyi bir perspektif sunabilir ve bileşen boyutlandırmasını doğrulama fırsatını açabilir.
 
PCB Detayları (PCB Details)
Bazı bileşenler PCB için soğutucu olabilir. Bu bileşenler için kullanılan alan, salınan ısıda rol oynar. Ayrıca, bakır tabakanın kalınlığını ve herhangi bir ek termal yol ve dağılım olması gerekip gerekmediğini de göz önünde bulundurun.
 
Bazı şematik çizim ve pcb çizim programlarında, daha fazla gücü idare etmek için doğru ayak izi(footprint) olmayabilir. Bu durumda; PCB düzeninde ek bakır tanımları gerektirebilirler. Bunu mutlaka footprint üzerinde yapın.
 
Voltaj düşüşlerini azaltmak ve endüktansı en aza indirmek için kısa ve geniş PCB yollarını kullanın.
 
Yüksek frekanslı anahtarlama, iyi bileşen düzenini zorunlu kılar. Anahtarlama elemanlarını önce ve enerji depolama elemanının yakınına yerleştirin.
 
Radyasyonu ve yüksek frekanslı rezonans sorunlarını azaltmak için giriş ve çıkış döngülerini en aza indirin. Bu strateji, elektromanyetik radyasyonun ana suçlusu olan PCB üzerindeki akım döngülerini en aza indirecektir.
 
Ayrıca, bileşenleri yerleştirmek için demo board ve tuğlanın varsa referans tasarımlarına bakın. Sağlam bir zemin düzlemi (Ground plane) ve zemin(ground) kullanımı, ısının yayılmasına ve güç aktarımının artırılmasına yardımcı olacaktır.
 
Raf Ömrü (Shelf Life)
Elektronik bileşenlerin raf ömrü, malzeme özellikleri veya sonlandırmaların azalan lehimlenebilirliği ile sınırlıdır.
 
Tüm bileşenler, üretim tarihinden itibaren iki yıl içinde belirtildiği gibi işlenebilir. Müşteri ile yeterli depolama süresine imkan tanımak için bileşenler, iki yıllık garanti süresinin bitiminden en az bir yıl önce teslim edilmelidir.
 
Test
Komponent seçimi için tasarım yönergelerini ve formüllerini takip etmek, tasarımı bir şekilde doğrular. Devre simülasyonu, sınır koşullarındaki işlemler açısından birkaç başka soruya cevap verebilir. Bununla birlikte, önemli olan husus, nihai performans testinin uygulanmasıdır. Nihai güç ve EMI doğrulaması, yalnızca hedeflenen uygulamanızla gerçek bir kartta mümkündür. Askeri sistem veya cihazlar tasarlanırken nihai ürüne yakın testin yapılması zorunluluk gibi bir şeydir.
 
Tüm anahtarlamalı güç kaynakları bir miktar EMI yaydığından, bunlar arıza için potansiyel suçlulardır. Dikkatli bileşen yerleştirme, yerleşim, ürün entegrasyonu ve paketleme genel emisyonları azaltabilir, ancak bunun nihai üründe doğrulanması gerekir. Bazı dc-dc modüller, anında anahtarlama frekansını sürekli olarak değiştiren salınım sunar. Bu nedenle, enerji daha geniş bir alana yayılır ve her bir frekansta yayılan enerjinin ortaya çıkan büyüklüğü daha düşüktür.
 
Son olarak, anahtarlamalı güç kaynağının ve ürünle ilişkili geri kalan elektronik aksamın yeterli performansını doğrulamak için tam sıcaklık aralığı testi ve sahada çalıştırma gerçekleştirilmelidir.
 
Seçenekler (Ek fonksiyonlar)
Gereksinimlerde ek fonksiyonlar varsa bunlar da değerlendirilmelidir. Ek fonksiyonlar; Senkronizasyon, paralel ve seri kullanım vb. daha birçok ek bilgi ayrıca değerlendirilmelidir.
 
 Sonuç
Standart tuğla uygulama bilgisinin çeşitli yönlerini inceledik.

Tuğla modül kullanmanın avantajları;
1-) Tuğlalar, izolasyon, voltaj düşürme ve düzenleme sağlayan bileşenlerdir.
 
2-) Tam bir güç sistemini tamamlamak için genellikle etraflarında ek bileşenlere ihtiyaç duyacaklardır.
 
3-) Tuğlalar, nispeten yüksek izolasyon hizmeti için tasarlanmıştır (genellikle 1500V veya üzeri ve temel izolasyon),
 
4-) Genellikle dahili giriş sigorta korumasına sahip değildir.Tüm sistem uygulamalarında temel bir gereklilik olarak harici sigortalar önerilir.
 
5-) Modül boyutu seçimi, çevresel tasarım parametreleri kullanılarak modül sıcaklığının bir analizini içermelidir.
 
6-) Modül boyutunda en iyi seçim, her zaman yükü kaldırmaya yetecek kadar çıkış akımına sahip en küçük seçim değildir. Daha yukarıda güç verecek bir modül seçilmelidir.
 
7-) Sistem güç yönetimi alanı çok sınırlıysa, çıkış dalgalanma kontrolü sorunlu olabilir.
 
8-) Tuğla devre topolojisi, belirli dalgalanma genliği hedeflerini karşılamak için gerekli olan çıkış filtresi bileşenlerinin boyutunu belirleyebilir.
 
9-) Tuğla tabanlı güç alt sistemlerine yerleştirilen EMI gereksinimleri, önemli filtre maliyeti ve alan faktörleri gerektirebilir.
 
10-) Giriş filtrelemesini en aza indirirken dahili tuğla devre topolojisi önemli hale gelir. Tuğla başlatma(start-up) sırasında monoton bir "çıkış voltajı rampası" sağlanmalıdır.
 
11-) En küçük tuğlaların güç değerlerinde birçok iyileştirme için yer var.
 
12-) Malzeme ve bileşen değişimi ve iyileştirmeleri verimlilik ve montaj kazançları sağlar. Küçük PCB ayak izleri (footprint)" olan modülün yakın gelecekte daha güçlü çıkış verebilen modelleri çıkma olasılığı yüksek olduğundan, küçük ayak zili modül kullanıldığında gelecekte de PCB değişikliği olmadan yükseltilebilir olacaktır.
 
13-) Diğer karta monteli anahtarlama güç kaynaklarına kıyasla tuğla dönüştürücülerin küçük bir avantajı, çalışma frekansının diğer türlere (birkaç MHz' ye kadar) kıyasla tipik olarak düşük (200 ila 400 kHz) olmasıdır, bu nedenle dalgalanma ve EMI zorluklarını çözmek biraz daha kolaydır.
 
14-) Tuğla tipi dönüştürücülerin çoğu, iletim soğutması için bir taban plakası içerir veya bir taban plakası seçeneği ile sunulur. Taban plakası hem doğal konveksiyon hem de zorlamalı konveksiyon ortamlarında kullanıldığında termal performansı artırır.
 
15-) İzole edilmiş tuğla dönüştürücülerin çoğu, dönüştürücüyü aşırı ısınmadan korumak için termal kapatma devresi içerir. Bu koruyucu devreler, normal sıcaklıklara geri dönüldükten sonra otomatik olarak düzelen dönüştürücünün kapanmasına neden olur.
 
Tuğla modül kullanmanın dezavantajları;
1-) Mühendislerin göz önünde bulundurması gereken en önemli zorluklar, kendi başına böylesine karmaşık devreleri taşıyacak yeri olmayan bir tuğladan gelen voltaj ve akım dalgalanmasını sınırlamak için giriş ve çıkış filtre devreleri tasarlamak;
 
2-) Tuğlanın, hızlı değişen bileşenlerin kart üzerindeki diğer hassas bileşenler için elektromanyetik girişim (EMI) sorunları yaratmayacak şekilde konumlandırılmasını sağlamak;
 
3-) Çok fazla güç üreten yoğun şekilde paketlenmiş bir cihaz tarafından üretilen ısının yönetilmesi.
 
4-) Yük altında çalışırken, başlangıç anında(start-up) giriş kısmında büyük değerli elektrolitik kapasitör kullanımının gerekebilmesidir. Askeri standartlardan dolayı MIL-STD-1275, MIL-STD-704 ve DO-160 gibi standartlarda voltaj düşmelerinde kararlı çalışılması istenilen güç kaynaklarında tutma süresi(hold-up time) büyük önem kazanmaktadır. Bu durumda kullanılacak hold-up devrelerinin kaplayacağı alan da iyi hesaplanmalıdır.
 
5-) Güç kaynaklarının değiştirilmesi, tipik olarak çıkışta önemli bir voltaj dalgalanması üretir. Bu durumda, mühendisin hem giriş hem de çıkış tarafında kart üzerindeki ek pasif bileşenleri dikkate alması gerekecektir. Elektromanyetik parazit kaynakları için filtre devreleri ve EMI için konumlandırma konuları önem kazanacaktır.
 
6-) Termal yönetim düşünüldüğünde, temel unsurlar, bir soğutma fanından doğal konveksiyon veya zorla konveksiyon hava akışı olabilen dönüştürücü boyunca maksimum çalışma sıcaklığı ve hava akışıdır. Doğal konveksiyon soğutma ile sınırlandırılmış uygulamalar için, tuğla tipi dönüştürücüler tipik olarak maksimum ortam hava sıcaklığına bağlı olarak maksimum kapasitelerinden düşürülmelidir. Bu, belirli uygulamalarda daha büyük bir tuğla kullanmak için başka bir sebep olabilir. Bu da maliyet ve ebat olarak sorun oluşturabilir. Fakat bazı durumlarda performans her şeyden üstün tutulacaktır.

Konunun devamı niteliğindeki 2. yazımız yakında yayınlanacaktır. Mutlaka okuyunuz...


ATQ150-WH36 serisi Yarım Tuğla (Half Brick) DC-DC çeviricilerimiz; 
9-18VDC, 9-36VDC, 18-36VDC, 18-75VDC, 36-72VDC vb. giriş voltaj aralıklarına sahip diğer alternatif ürünlerin tümünün voltaj aralığını kapsadığından, ürünümüz hepsinin giriş voltaj aralığı yerine kullanılabilir. 
Modülümüz, izole ve 150W çıkış gücü sağlamaktadır. 12VDC, 15VDC, 24VDC, 28VDC, 36VDC, 48VDC ve 56VDC, 72VDC nominal girişler için esnek tek bir çözüm sunarak bu modülleri özellikle pil, araç, telekom, güneş paneli, otomotiv, askeri, mobil  vb.  uygulamalar için uygun hale getirir.

"ATQ150-WH36S24" 9-75VDC giriş voltaj aralığına sahip izole 150W DC-DC modülümüzü incelemek ve/veya satın almak için tıklayınız....
dcdc-2.jpg
bottom of page